İtaliya ədəbiyyatı tarix boyu dünyanın ən zəngin və müxtəlif ədəbiyyatlarından biri olmuşdur. Bu ölkənin yazıçıları həm klassik, həm də müasir dövrlərdə yazdıqları əsərlərlə dünya ədəbiyyatına böyük təsir göstərmişlər. İtalyan yazıçıları yalnız bədii ədəbiyyatla kifayətlənməmiş, həmçinin fəlsəfi, sosial və mədəni mövzuları da geniş şəkildə işləmişlər. Bu yazıda sizə mütləq oxumağınız gərəkən italyan yazarlarını təqdim edəcəyik.
1. Dante Aligyeri (1265-1321)
Dante Aligyeri, şübhəsiz ki, İtaliya ədəbiyyatının ən əhəmiyyətli şəxsiyyətlərindən biridir. Onun ən məşhur əsəri “İlahi Komediya” əsasında ədəbiyyatda yeni bir dövr başlanmışdır. Dante bu əsərində cəhənnəm, təmizlənmə və cənnət səfərləri ilə insanın ruhsal inkişafını, Tanrı ilə əlaqəsini təhlil edir. “İlahi Komediya” yalnız İtaliya ədəbiyyatını deyil, dünya ədəbiyyatını da əhəmiyyətli dərəcədə zənginləşdirmişdir.
2. Nikkolo Makiavelli (1469-1527)
Machiavelli, ən çox “Prens” adlı siyasi əsəri ilə tanınır. Bu əsər siyasi gücün əldə edilməsi və qorunması mövzularını dərinləşdirir. “Prens” Makiavellinin siyasi düşüncələrini və dövlətin idarə olunmasına dair ideal nəzəriyyələrini təqdim edir. Əsas mövzusu əxlaq və siyasətin bir-biri ilə əlaqəsi, praqmatizm və güc mübarizəsidir. Makiavelli siyasi fəlsəfənin ən mühüm fiqurlarından biri hesab olunur və onun əsəri yalnız dövrünün siyasi mühitini deyil, həm də müasir dövrün siyasi təhlilini təsir altına almışdır.
3. Carlo Collodi (1826-1890)
Carlo Collodi, bütün dünyada "Pinokkio" adlı nağılının müəllifi olaraq tanınır. Bu əsər, uşaqlar və böyüklər üçün əhəmiyyətli bir ədəbiyyat nümunəsidir. Pinokkio, əslində yalnız bir uşaqların nağılından ibarət deyil, həm də cəmiyyətin dəyərləri, dürüstlük və əxlaq mövzularını dərin şəkildə işləyir. Collodi, italyan folklorunun və mədəniyyətinin bir hissəsini bu əsərlə canlandırmışdır.
4. Umberto Eko (1932-2016)
Umberto Eko müasir italyan ədəbiyyatının ən önəmli yazarlarından biridir. O, fəlsəfi, tarixi və dini mövzuları işləmiş, dünya ədəbiyyatına böyük təsir göstərmişdir. Eko əsərlərində əxlaq, dini və sosial məsələləri dərindən təhlil etmişdir. Onun ən məşhur əsəri “Qədimlər Kitabı” romanıdır.
Nəticə
İtalyan ədəbiyyatı zəngin tarixi və müxtəlif mövzuları ilə dünya ədəbiyyatına böyük təsir göstərmişdir. Dante Aligyeridən müasir dövrə qədər bu yazıçılar yalnız İtaliyada deyil, bütün dünyada ədəbiyyatın inkişafına mühüm töhfələr vermişlər. Hər biri öz dövrünün, mədəniyyətinin və cəmiyyətinin dərin təhlilini edərək insan ruhunun, sosial məsələlərin və fəlsəfi sualların çox yönlü işlənməsini təmin etmişdir.