AZ
İdman — insanların müəyyən qayda üzrə təşkil edilmiş hərəkətidir.
ABŞ-ın elm adamlarının uzun müddətli araşdırmalarından sonra idmanın insan orqanizminə olan təsirlərinin ancaq müsbət yöndə olduğu aşkarlanmışdır. İdman insan orqanizmini daima möhkəm saxlamaq, insan əzələlərini sağlam və güclü saxlamaqda önəmli əhəmiyyətə sahibdir.
İdman ümumiyyətlə fiziki atletizm və ya fiziki çevikliyə əsaslanan fəaliyyət sistemi olaraq qəbul edilir və Olimpiya Oyunları kimi böyük yarışlarda yalnız bu tərifə cavab verən idman növləri qəbul edilir. Avropa Şurası kimi digər təşkilatlar fiziki elementi olmayan fəaliyyətləri idman növü kimi təsnif etmir.
İdmanın növləri aşağıdakı kimi təsnifləndirilir:
- Basketbol
- Tennis
- Boks
- Kikboksinq
- Döyüş sənəti
- Futbol
- Həndbol
- Amerikan futbolu
- Güləş
- Cüdo
- Voleybol
- Şahmat
- Taekvondo
- Alpinizm
- Ağırlıqqaldırma
- Velosiped yarışları
- Karate
- Qolf
- Üzgüçülük
- Avarçəkmə
- Ovçuluq
- Oxatma
- Badminton
- Gimnastika
- Qılıncoynatma
Avstraliyalı alimlərin araşdırması sayəsində ən faydalı idman növləri müəyyən edilmişdir."British Journal of Sports Medicine" jurnalında yerləşdirilmiş hesabata əsasən, üzgüçülük, velosiped sürmək, aerobika və tennis insan üçün ən xeyirli idman növləri hesab edilir.
İdman növləri orqanizmə və yaşa uyğun seçilməlidir. İdman hər bir insan üçün vacibdir, xüsusilə də, uşaqlar üçün. Çünki idman uşaqların normal böyüməsində, inkişaf etməsində, orqanizmdə xəstəliklərə qarşı müqavimətin artmasında mühüm rola malikdir.
İdmanla məşğul olan uşaqlar ildə iki dəfə sümüklərin düzgün inkişafı və boy artımına görə müayinə olunmalıdırlar.
İdmana başlamazdan əvvəl mütləq şəkildə aşağıdakılar nəzərə alınmalıdır:
— əzələ-skelet sistemi;
— nəfəs yolları (ağciyərin funksiyası testləri ilə);
— görmə və eşitmə orqanları (görmə tənbəlliyinə, eşitmə zəifliyinə diqqət yetirilməlidir);
— biokimyəvi dəyərləndirmə (qandakı kalsiumun, fosforun, yodun, maqneziumun, xlorun və s. miqdarı, oksigenin normallığı);
— psixoloji vəziyyəti, bədən kütləsi və s.
İdman mütəxəssisləri yuxarıda sadalananların nəticəsinə əsasən, aşağıdakıları nəzərə almalıdırlar:
— bədənin müqavimətini;
— məşqetmə qabiliyyətini;
— reaksiya qabiliyyətini;
— qüvvə və diqqəti…
İdman növlərinin çətinlilik dərəcəsi əsasında reytinq siyahısı hazırlanıb. Nəticədə ilk beşliyə boks, hokkey, amerikan futbolu, basketbol və restlinq düşüb. Daha sonra təkmübarizəli idman növləri, tennis, gimnastika, beysbol və futbol gəlir.
Müasir dövrdə artıq fitnes, yoqa, pilates kimi aktiv məşğuliyyət sahələri də idman növlərinə aid edilir. Hazırda bu idman və sağlamlıq sahələri də həm bəylər, həm də xanımlar arasında olduqca populyardır. Yoqa, pilates, fitness kimi aktiv idman sahələri ilə evdə, təbiətdə, idman zallarında məşğul olmaq mümkündür.
